MALZEMESİ :
Silindir blokları genellikle
fonttan dökülse de , hafif oluşları bakımından günümüzde alüminyum alaşımı
bloklar kullanılır.
SİLİNDİR ARIZALARI :
1)
Aşınma
2)
Parlaklık
3)
Krepaj
4)
Çizilme
AŞINMA SEBEPLERİ :
Silindirlere de aşınma silindirik bir şekilde
olmaz. Normal olarak büyük ve küçük dayanma yüzeylerine doğru aşınmaların
dışında silindir kapak civatalarının farklı torkta sıkılması sonucunda silindir
bloğunda gerilmeler oluşur. Sekmanlar bu bozuk silindirikliğe ayak uyduramaz ve
silindiri aşındırırlar.
SİLİNDİRDE AŞINTININ EN FAZLA OLDUĞU KISIMLAR :
Silindirde aşıntının
en fazla olduğu kısımlar üst sekman setinin hemen birkaç milimetre altındadır.
Bu kısım çalışma şartlarında en fazla ısınan ve en az yağlanabilen kısımdır. En
zor şartlara sahip bölge burasıdır. Silindir duvarlarının en az aşınan
kısımları ise alt seviyelerdir. Bu kısımlarda yağlama iyi ve soğutma fazladır.
REKTEFİYE ÖLÇÜSÜ :
Eğer bir silindirde derin çizikler , çatlak veya
oyuk ve de aşıntı miktarı 0,3 mm kadar olmuşsa rektefiye edilmeli ve yeni bir
piston takımı ile değiştirilmelidir.
HONLAMA PAYI :
Rektefiye edilen her silindire 0,04-0,06 mm honlama
payı bırakılmalıdır. Honlama sonucunda
oluşacak çap piston etek çapından piston boşluğu kadar büyük olmalıdır.
SABİT SİLİNDİR REKTEFİYE TEZGAHI PARÇALARI :
1)
Merkezleme
komparatörü
2)
Dikine çark
3)
Delme mili çarkı
4)
Kumanda paneli
5)
Yana çark
6)
Kilitleme levyesi
7)
Şanzıman
8)
Elektrik motoru
YÜZEY KALİTESİNİN FAZLA VEYA AZ OLMA DURUMU :
Günümüz buji ile ateşlemeli motorlarda dökme demir silindirlerde yüzey kalitesi 3-6 µm arasındadır. Yüzey
kalitesi 3 µm’den aşağı olan silindir duvarları sekmanların silindirlere alışmasını
zorlaştırır , hatta imkansız hale getirir. 6 µm’den daha fazla olması durumunda
ise sekman ve silindirler daha çabuk aşınırlar.
PAH KIRMA :
Silindirlerin tornalanmasından sonra oluşan keskin
köşeler alınmalıdır. Keskin köşeler yanma odasına ulaşan sivri uçlardır. Erken
ateşlemeye neden olabilirler , ayrıca makinecilikte keskin köşeler istenmez.
Sivri köşeler eli keser ve montajda zorluk yaratırlar. Bu nedenlerden dolayı
kalem 45 dereceye bilenir , birkaç mm ileri sürülür ve otomatiğe takmadan elle
2,5 – 3 mm genişliğinde hafifçe tornalanarak pah kırılır.
HONLAMANIN FAYDALARI :
1)
Motor verimini
yükseltir
2)
Yüzeye geometrik
doğruluk verir
3)
Düzgün bir yüzey
sağlar
4)
Mikro kanallar
yardımı ile yağlamanın iyilik derecesini arttırır.
5)
Dizel motorları
için rodaj devresini kısaltır.
6)
Motorun ilk
çalışması esnasında plato kanallar arasındaki yağ zerreleri sekmanların
yağlanmasını sağlar
ÇARPIKLIK PARAMETRESİ :
Plato honlanmış bir yüzeyin çarpıklık parametresi
-1,6 ile -3,0 arasında olmalıdır.
HONLAMA TAŞININ TAŞMA MİKTARI :
Honlama kafasına bağlı olan taşlar , kurs ayarı
sonrası silindir dışına taşacaktır. Bu taşma miktarı taş boyunun 1/4 ile
1/3 kadar olmalıdır. Bu miktarın çok
olması halinde iş ters fıçı şeklinde , az olması halinde ise fıçı şeklinde oluşacaktır.
Kurs boyunun fazla uzun veya yataklamanın çok yüksekten olması durumunda
silindirin üst kısmından fazla alt kısmından ise az talaş kaldıracaktır.
SİLİNDİRLERDE OLUŞACAK TAŞ İZLERİ :
Silindirlerde
oluşacak taş izleri 45 derecelik açı oluşturacak şekilde olmalıdır.
HONLANAN YÜZEYİN KONTROLÜ :
1)
Gözle kontrol
2)
Folye baskı
metodu
3)
Raster elektron
mikroskobu
4)
Yüzey pürüzlülüğü
ölçümü
BOZUK HONLAMA SEBEPLERİ :
Sebep sonuç görünüşü
|
Eksenel hızın çevresel hıza
oranı yanlış , kurs çok seri ana mil devri düşük
|
yetersiz alışma ve
kompresyon kaçakları , yağ tutma özelliğinin olmaması ve yüksek oranda yağ
kaybı
|
60 derecenin üzerinde
honlama izleri
|
|
Kurs çok yavaş , ana mil
devri çok fazla
|
Sekmanlar da titreme , sekman
ve sekman yuvalarında aşırı aşınma , yetersiz yağ dağılımı ve yetersiz yağlam
|
30 derecenin altında
yetersiz honlama izleri
|
SİLİNDİR GÖMLEKLERİ :
1)
Kuru
silindir gömlekleri : Takıldıkları
silindir bloğuna sıkı sıkıya geçen ve soğutma suyu ile temas halinde olmayan
gömleklerdir. Şekil yönünden ikiye ayrılırlar.
a)
Flanşlı
b)
Flanşsız
2)
Yaş
silindir gömlekleri : Silindir bloğuna su
ile temas durumundadır.şekil yönünden üç grupta toplanır.
a)
Flanşlı
ve kanallı : bu silindir gömlekleri
silindir bloğuna üstten flanşla oturan alt kısmında motor soğutma suyunun
sızdırmazlık conta kanalları bulunan gömleklerdir.
b)
Flanşlı
ve kanlsız : Bu silindir gömlekleri ,
silindir bloğuna üstten flanşlı olarak oturan ve alt tarafında conta kanalları
bulunmayan silindir gömlekleridir. Sızdırmazlık conta kanalları motor bloğunda
açılmıştır.
c)
Çift
flanşlı ve kanalsız : Bu silindir gömlekleri silindir bloğuna motor soğutma
suyunu kaçırmayacak şekilde üstten ve alttan flanşlı ve contalı olarak tespit
edilen silindir gömlekleridir.
KURU SİLİNDİR GÖMLEKLERİNİN ÇAPLARI :
Dış çapları tam iç çapları ise yaklaşık 0,3-0,5 mm
talaş payı bırakılarak piyasaya sürülürler.
KURU SİLİNDİR GÖMLEKLERİNİN TAKILABİLMESİ
İÇİN SIKIŞTIRMA BASINCI :
Kuru
silindir gömlekleri presle takılabilmesi için 3000-5000 kg’lık sıkıştırma
basıncı yeterlidir.
GÖMLET TAKILACAK SİLİNDİRDE OVALLİK VE KONİKLİK MİKTARI :
Gömlek
takılacak silindirde ovallik ve koniklik miktarı 0,025 mm’yi aşmamalıdır.
0 yorum:
Yorum Gönder